Tłumaczenia rosyjski i ukraiński – różnice i podobieństwa

Tłumaczenia z języka rosyjskiego i ukraińskiego to jedne z najczęściej wykonywanych tłumaczeń przez zespół tłumaczy Lingua Nova. Osoby, które przysyłają tłumaczenie do realizacji często się dziwią, że ceny tłumaczenia z języka rosyjskiego i ukraińskiego są inne i że przecież tłumacz rosyjskiego powinien poradzić sobie z tłumaczeniem ukraińskiego bo podobny alfabet, leksyka itd, itp. -nic bardziej mylnego.

Oba te języki, pomimo że należą do tej samej grupy języków wschodniosłowiańskich, różnią się znacznie od siebie. Aż do 1991 r. rosyjski był językiem urzędowym Ukrainy i jeszcze kilka lat temu porozumiewano się nim w większości urzędów, instytucji czy uczelni. Dopiero w 2017 roku wprowadzono oficjalny nakaz stosowania języka ukraińskiego.

Większość językoznawców uważa, że istnieje znacznie więcej podobieństw pomiędzy językiem polskim i ukraińskim, niż między rosyjskim i ukraińskim. Nawet znany ukraiński slawista Stepan Smal-Stocki w roku 1913 udowodnił, że ukraiński ma więcej cech wspólnych z językiem serbskim niż z rosyjskim.

W czasach ZSRR każdy, kto próbował podważyć narzucony przez językoznawców i powielany przez polityków rosyjskich kanon o rzekomej jedności języka ukraińskiego, białoruskiego i rosyjskiego, traktowany był jako wróg i mógł trafić  nawet do więzienia.

Tłumaczenia  rosyjski i ukraiński – różnice

Alfabet Rosyjski

W obu krajach piszemy cyrylicą. W Rosji alfabet ten został zmieniony w XVIII wieku. Zmieniono kształt liter, dodano nowe znaki, a niektóre usunięto. Alfabet ten nazwano grażdanką.

Litery występujące tylko w rosyjskim alfabecie

• Ё ё – wymawiana jako [jo]. W ukraińskim nie występuje.
  (np. ёлка – „choinka”).
• Ы ы – wymawiana jako dźwięk między polskim „y” i „i”. W ukraińskim jej brak.
  (np. мы – „my”).
• Э э – wymawiana jako [e] podobne do polskiego „e” w wyrazie „element”. W ukraińskim używana inna litera do oznaczania tego dźwięku.
  (np. это – „to”).

Alfabet Ukraiński

Litery występujące tylko w ukraińskim alfabecie

• Ґ ґ – wymawiana jako [g], odpowiadająca polskiemu „g”. W rosyjskim jej brak.
  (np. ґанок – „ganek”).
• Є є – wymawiana jako [je]. W rosyjskim zamiast tego używane jest Е.
  (np. єнот – „szop”).
• Ї ї – wymawiana jako [ji], odpowiada polskiemu „ji”. W rosyjskim nie występuje.
  (np. їжа – „jedzenie”).
• И и – wymawiana jako [y], ale w ukraińskim oznacza inny dźwięk niż rosyjskie „И”.
  (np. син – „syn”).
• І і – wymawiana jako [i], podobnie jak polskie „i”. W rosyjskim zamiast tego używane jest И.
  (np. дім – „dom”).

Znaki diakrytyczne

• Rosyjski alfabet używa litery Ё ё, ale w praktyce często pomija się dwie kropki nad literą.
• W ukraińskim występuje Ї ї i Є є, które zawsze zachowują swoje diakrytyczne znaki.

Fonetyczne różnice w tych samych literach

Niektóre litery występują w obu alfabetach, ale ich wymowa różni się:

• Г г
  • Rosyjski: wymawiana jako [g].
  • Ukraiński: wymawiana jako [h]. (Dźwięk odpowiadający polskiemu „h”).
• Е е
  • Rosyjski: wymawiana jako [je] lub [e].
  • Ukraiński: wymawiana jako [e], jak w polskim „energia”.

Słownictwo – uwaga na „fałszywych przyjaciół”

To prawda, że spora część słownictwa rosyjskiego i ukraińskiego się pokrywa. Nie brak w nich jednak wyrazów, które wyglądają i brzmią identycznie, lecz mają zupełnie inne znaczenie. Są to tzw. „fałszywi przyjaciele”

Dla przykładu:

Przykłady fałszywych przyjaciół – tłumaczenia rosyjski i ukraiński

1. „Завод”
   • Rosyjski: fabryka, zakład przemysłowy.
   • Ukraiński: zegarek (mechanizm zegarka).
2. „Час”
   • Rosyjski: czas.
   • Ukraiński: godzina.
3. „Город”
   • Rosyjski: miasto.
   • Ukraiński: ogrodzenie, płot.
4. „Магазин”
   • Rosyjski: sklep.
   • Ukraiński: magazyn, skład.
5. „Срок”
   • Rosyjski: termin (np. data końcowa).
   • Ukraiński: wyrok (np. więzienny).
6. „Плечо”
   • Rosyjski: ramię (część ciała).
   • Ukraiński: bark (np. element konstrukcji lub naramiennik).
7. „Страна”
   • Rosyjski: kraj.
   • Ukraiński: wieś, prowincja.
8. „Звонок”
   • Rosyjski: dzwonek (np. telefoniczny).
   • Ukraiński: pierścień.

Wpływ na komunikację

Fałszywi przyjaciele mogą prowadzić do nieporozumień w codziennej komunikacji, zwłaszcza między osobami dwujęzycznymi lub uczącymi się tych języków. Warto zwracać uwagę na kontekst i uczyć się tych różnic, aby uniknąć potencjalnych błędów.

Jeśli macie Państwo dokument w języku rosyjskim czy ukraińskim zapraszamy do bezpłatnej wyceny:

Należy pamiętać że w  przypadku tłumaczenia rosyjski i ukraiński, a zwłaszcza przy tłumaczeniach przysięgłych, konieczna jest transliteracja imienia i nazwiska czyli zapisanie imienia i nazwiska zgodnie z alfabetem łacińskim, a więc zgodnie z pisownią paszportową, o którą zawsze pytamy osoby odwiedzające nasze biuro tłumaczeń z dokumentami zapisanymi cyrylicą.

Tłumaczenia rosyjski i ukraiński dostarczamy zawsze na czas, a koszt dostawy tłumaczonego tekstu w Polsce pozostają po naszej stronie. Obsługujemy zlecenia z całej Polski oraz z zagranicy. Mamy również możliwość dostarczenia przesyłki w ciągu 24 godzin w dowolne miejsce na terenie Unii Europejskiej.

Lingua Nova liderem Plebiscytu Orły Tłumaczeń

Plebiscyt ORŁY Tłumaczeń powstał w celu wyróżnienia najlepszych firm na rynku- liderów w całej branży. Firm, które wyznaczają kierunek, stawiają na nieustanny rozwój i podnoszenie kwalifikacji. W plebiscycie najważniejsze głosy to te od Klientów, którzy rekomendują uczestników w Internecie. Dziękujemy serdecznie za zaufanie. To dla nas bardzo cenne iż nagrodę otrzymaliśmy dzięki Państwa głosom.