Tłumaczenie ustne u notariusza to jedna z najbardziej odpowiedzialnych form pracy tłumacza przysięgłego. Od jego precyzji, znajomości prawa i terminologii zależy ważność czynności prawnych, które mają bezpośredni wpływ na prawa i obowiązki stron. Choć dla wielu osób wizyta u notariusza z tłumaczem wydaje się formalnością, w rzeczywistości jest to złożony proces wymagający przygotowania, doświadczenia i zrozumienia zasad działania polskiego systemu notarialnego.
W niniejszym artykule wyjaśniamy krok po kroku, czym jest takie tłumaczenie, kiedy jest wymagane, kto może je wykonywać, jak wygląda w praktyce oraz jakie ma konsekwencje prawne. Artykuł ma charakter edukacyjny, ale opiera się na wiedzy eksperckiej, dzięki czemu stanowi wiarygodne źródło informacji zarówno dla klientów, jak i dla osób planujących karierę tłumacza przysięgłego.
Chcesz szybko sprawdzić koszt tłumaczenia? Jesteśmy do Twojej dyspozycji. Zadzwoń: 668 041 698 lub napisz: wycena@tlumaczenia.com.pl – odpowiemy błyskawicznie, bez zbędnego czekania! Wolisz kontakt osobisty? Odwiedź nasze biuro w samym sercu Warszawy: ul. Wspólna 41 (róg Marszałkowskiej) – z przyjemnością udzielimy porady.
A jeśli cenisz sobie wygodę, wypełnij formularz bezpłatnej wyceny online – zajmie Ci to tylko chwilę, a my wrócimy z ofertą jeszcze szybciej!
Czym jest tłumaczenie ustne u notariusza?
Tłumaczenie ustne u notariusza polega na przekładzie ustnym przebiegu czynności notarialnej – zazwyczaj aktu notarialnego – na język obcy lub z języka obcego na polski, tak aby wszystkie strony uczestniczące w czynności rozumiały jej treść i skutki prawne.
W praktyce oznacza to, że jeśli jedna ze stron nie zna języka polskiego w stopniu wystarczającym, aby zrozumieć dokument, notariusz ma obowiązek wezwać tłumacza przysięgłego, który zapewni tłumaczenie ustne całego aktu i rozmów towarzyszących czynności. Tłumaczenie ustne jest więc nie tylko kwestią komfortu językowego, ale przede wszystkim warunkiem ważności czynności prawnej.
Dlaczego tłumaczenie ustne jest tak istotne?
Notariusz jest osobą zaufania publicznego, a jego zadaniem jest dopilnowanie, aby strony zawierające umowę lub podpisujące akt działały w pełni świadomie. Jeśli którakolwiek ze stron nie zna języka polskiego, brak tłumacza przysięgłego uniemożliwia notariuszowi wykonanie czynności zgodnie z prawem.
Tłumaczenie ustne u notariusza gwarantuje, że cudzoziemiec lub osoba nieposługująca się biegle językiem polskim rozumie treść aktu notarialnego, oświadczenia składane przez drugą stronę, wyjaśnienia i pouczenia notariusza oraz skutki prawne podpisania dokumentu.
Bez udziału tłumacza przysięgłego takie czynności mogłyby zostać uznane za nieważne. Dlatego tego typu tłumaczenie nie jest tylko formalnością – jest elementem zabezpieczającym prawa wszystkich uczestników postępowania.
Kiedy wymagane jest tłumaczenie ustne u notariusza?
Przepisy prawa jasno określają, że tłumaczenie ustne u notariusza jest wymagane zawsze, gdy jedna ze stron czynności nie zna języka polskiego. Dotyczy to zarówno cudzoziemców, jak i obywateli polskich stale mieszkających za granicą, którzy nie władają biegle polszczyzną.
Najczęściej tłumaczenie ustne potrzebne jest przy takich czynnościach jak zakup lub sprzedaż nieruchomości, ustanowienie hipoteki, zawarcie intercyzy, sporządzenie pełnomocnictwa, złożenie oświadczenia o dziedziczeniu czy zakładanie spółek z udziałem cudzoziemców.
Nie zawsze chodzi o cały akt notarialny – czasem wystarczy przetłumaczyć tylko wybrane fragmenty, jeśli dotyczą bezpośrednio cudzoziemca. Jednak decyzję o zakresie tłumaczenia zawsze podejmuje notariusz, który odpowiada za prawidłowość czynności.
Kto może wykonać tłumaczenie ustne u notariusza?
Tłumaczenie ustne może wykonywać wyłącznie tłumacz przysięgły wpisany na listę prowadzoną przez Ministra Sprawiedliwości. To kluczowa kwestia, ponieważ tylko tłumacz przysięgły posiada uprawnienia do sporządzania tłumaczeń urzędowych – zarówno pisemnych, jak i ustnych.
Nie wystarczy więc znajomość języka obcego na poziomie biegłym. Tłumacz przysięgły jest zobowiązany do przestrzegania kodeksu zawodowego, zachowania tajemnicy służbowej i odpowiedzialności prawnej za poprawność przekładu.
Tłumaczenie ustne u notariusza wymaga nie tylko znajomości języka, ale też zrozumienia polskiego i zagranicznego prawa cywilnego, spółek czy rodzinnego. Wiele aktów notarialnych zawiera specjalistyczne pojęcia, które należy oddać precyzyjnie, unikając wszelkich nieporozumień.
Jak wygląda tłumaczenie ustne u notariusza w praktyce?
Przebieg tłumaczenia ustnego można opisać w kilku etapach: przygotowanie do czynności, spotkanie w kancelarii, potwierdzenie udziału tłumacza oraz podpisanie dokumentu.
Na początku tłumacz przysięgły zwykle otrzymuje wcześniej projekt aktu notarialnego, aby zapoznać się z jego treścią i terminologią. Podczas czynności notariusz odczytuje treść aktu, a tłumacz dokonuje przekładu ustnego na język obcy, tłumacząc również wszelkie oświadczenia stron.
W treści aktu notarialnego znajduje się adnotacja, że czynność odbyła się z udziałem tłumacza przysięgłego, który dokonał tłumaczenia ustnego. Następnie tłumacz składa swój podpis obok podpisów stron, potwierdzając w ten sposób, że przekład został wykonany prawidłowo i wiernie.
W praktyce tłumaczenie ustne u notariusza wymaga dużego skupienia. Notariusz czyta akt powoli, a tłumacz na bieżąco przekłada jego treść, zachowując precyzję i ton wypowiedzi.
Jakie języki najczęściej wymagają tłumaczenia ustnego ?
W polskich kancelariach notarialnych najczęściej występują tłumaczenia ustne w językach: angielskim, niemieckim, ukraińskim, rosyjskim, francuskim, włoskim i hiszpańskim. Coraz częściej pojawiają się również języki azjatyckie, takie jak chiński czy wietnamski, co wynika z rosnącej liczby inwestorów i pracowników zagranicznych w Polsce.
Bez względu na język, każde tłumaczenie ustne u notariusza musi być wykonane przez osobę posiadającą tytuł tłumacza przysięgłego z danego języka.
Ile kosztuje tłumaczenie ustne u notariusza?
Ceny za tłumaczenie ustne u notariusza nie są sztywno ustalone przez przepisy, ale zależą od kilku czynników: języka tłumaczenia, czasu trwania czynności, lokalizacji kancelarii oraz stopnia trudności aktu notarialnego.
Tłumacze przysięgli w Lingua Nova rozliczają się za godzinę pracy. W 2025 roku średnia stawka za tłumaczenie ustne wynosi od 100 do 400 zł za godzinę, choć w przypadku języków rzadkich może sięgać nawet 300–800 zł.
Czy tłumaczenie ustne można wykonać zdalnie?
Po doświadczeniach pandemii COVID-19 wiele kancelarii i tłumaczy zaczęło korzystać z rozwiązań zdalnych. Jednak zgodnie z aktualnym stanem prawnym tłumaczenie ustne u notariusza musi odbywać się osobiście – tłumacz przysięgły powinien być fizycznie obecny podczas czynności notarialnej.
Wyjątkiem są przypadki, gdy notariusz korzysta z systemu notarialnego online, ale nawet wtedy tłumacz musi być obecny na tym samym połączeniu wideo i potwierdzić swoją tożsamość oraz uprawnienia.
Jak przygotować się do tłumaczenia ustnego u notariusza?
Zarówno klient, jak i tłumacz powinni się odpowiednio przygotować do wizyty u notariusza.
Dla klienta najważniejsze jest upewnienie się, że tłumacz ma uprawnienia przysięgłe, dostarczenie tłumaczowi projektu aktu notarialnego przed planowaną datą tłumaczenia, poinformowanie tłumacza o rodzaju czynności oraz zabranie dokumentów tożsamości w oryginale.
Tłumacz przysięgły z kolei powinien zapoznać się z treścią aktu, przygotować słownictwo prawnicze, zadbać o punktualność i profesjonalny ubiór oraz mieć przy sobie pieczęć tłumacza przysięgłego.
Dobre przygotowanie sprawia, że tłumaczenie ustne u notariusza przebiega płynnie i bez stresu dla stron.
Odpowiedzialność tłumacza za tłumaczenie ustne
Tłumacz przysięgły ponosi pełną odpowiedzialność prawną za wykonane tłumaczenie ustne . Jeśli błędny przekład doprowadzi do nieporozumień, a w konsekwencji do szkód prawnych lub finansowych, tłumacz może zostać pociągnięty do odpowiedzialności cywilnej, a nawet karnej.
Z tego powodu zawód tłumacza przysięgłego wymaga nie tylko doskonałej znajomości języka, ale też wysokiego poziomu etyki zawodowej i precyzji. Każde tłumaczenie ustne u notariusza to czynność oficjalna, mająca moc dokumentu urzędowego.
Różnice między tłumaczeniem ustnym a pisemnym u notariusza
Często klienci mylą tłumaczenie ustne u notariusza z tłumaczeniem pisemnym aktu notarialnego. W rzeczywistości są to dwie różne usługi.
Takie tłumaczenie ustne odbywa się w czasie rzeczywistym, w trakcie czynności. Natomiast tłumaczenie pisemne aktu notarialnego to przekład gotowego dokumentu, zwykle wykonywany po czynności.
Wielu klientów decyduje się na oba rozwiązania – tłumacz ustnie przekłada treść podczas podpisywania aktu, a następnie sporządza tłumaczenie pisemne, które można przedłożyć np. w urzędach lub za granicą.
Jak znaleźć odpowiedniego tłumacza przysięgłego?
Najpewniejszym źródłem jest oficjalna lista tłumaczy przysięgłych dostępna na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Wystarczy wybrać język i województwo, aby znaleźć specjalistę uprawnionego do wykonania tłumaczenia ustnego u notariusza.
Dobrym rozwiązaniem jest także skorzystanie z usług renomowanych biur tłumaczeń, które współpracują z tłumaczami przysięgłymi i oferują kompleksową obsługę klientów zagranicznych.
Najczęstsze błędy i problemy podczas tłumaczenia ustnego
Choć tłumaczenie ustne u notariusza powinno przebiegać sprawnie, w praktyce mogą pojawić się problemy. Oto najczęstsze z nich: brak wcześniejszego zapoznania tłumacza z treścią aktu, zbyt szybkie tempo czytania przez notariusza, różnice między terminologią prawną w językach, trudności w tłumaczeniu nazw własnych lub adresów oraz presja czasu podczas czynności.
Dlatego tak ważne jest, by notariusz, tłumacz i strony współpracowały ze sobą w spokojnej atmosferze, z zachowaniem pełnej dokładności.
Czy tłumaczenie ustne u notariusza wymaga wcześniejszego umówienia?
Tak. Tłumacze przysięgli to osoby bardzo zapracowane, dlatego warto zarezerwować termin z kilkudniowym wyprzedzeniem. W niektórych miastach, zwłaszcza przy językach mniej popularnych, znalezienie dostępnego tłumacza może być trudne.
Zdarza się również, że notariusz sam współpracuje z zaufanym tłumaczem przysięgłym – wówczas może pomóc w organizacji tłumaczenia ustnego u notariusza.
Tłumaczenie ustne a cudzoziemcy w Polsce
W ostatnich latach liczba cudzoziemców w Polsce znacznie wzrosła, co przełożyło się na zwiększone zapotrzebowanie na tłumaczenia ustne u notariusza. Obywatele Ukrainy, Białorusi, Gruzji, Indii czy Wietnamu coraz częściej kupują nieruchomości, zakładają firmy lub zawierają związki małżeńskie w Polsce – wszystkie te czynności wymagają udziału notariusza i często także tłumacza przysięgłego.
Dzięki tłumaczeniu ustnemu u notariusza cudzoziemiec zyskuje pewność, że rozumie w pełni znaczenie podpisywanych dokumentów, co zwiększa jego bezpieczeństwo prawne.
Znaczenie tłumaczenia ustnego u notariusza dla bezpieczeństwa prawnego
Nie można przecenić roli, jaką tłumaczenie ustne u notariusza odgrywa w obrocie prawnym. To właśnie dzięki niemu cudzoziemcy i Polacy posługujący się innym językiem mogą w sposób legalny i świadomy uczestniczyć w czynnościach notarialnych.
Bez udziału tłumacza przysięgłego mogłoby dojść do poważnych nieporozumień lub nawet unieważnienia umów, co w kontekście prawa cywilnego oznaczałoby ryzyko utraty pieniędzy, nieruchomości lub praw majątkowych.
Podsumowanie
Tłumaczenie ustne u notariusza to nieodzowny element wielu czynności prawnych w Polsce. Zapewnia ono przejrzystość, legalność i bezpieczeństwo całego procesu, szczególnie w sytuacjach, gdy uczestnicy posługują się różnymi językami.
Każdy, kto planuje zakup nieruchomości, założenie spółki, zawarcie małżeństwa lub podpisanie aktu notarialnego z udziałem cudzoziemca, powinien upewnić się, że w spotkaniu weźmie udział uprawniony tłumacz przysięgły.
Dane kontaktowe:
Lingua Nova s.c
Wspólna 41, 00-519 Warszawa
https://agencjatlumaczen.com.pl
wycena@tlumaczenia.com.pl
tel. 22 5841035/36 lub 668041698
Między Kruczą a Marszałkowską – sprawdź nasze sale, oraz co ciekawego możesz zobaczyć w pobliżu
